خاویار چیست؟
خاویار را کموبیش همه میشناسند و آن را مظهر زندگی لوکس و خاص میدانند. اما در مرواریدهایش که دقیق شوید دنیایی از شگفتی در آن مییابید. خاویار را علاوه بر خواص غذایی بینظیرش، از منظر زیباییشناسی برای سرو کردن غذاهای خاص محافل لاکچری به کار میگیرند تا با انعکاس نور در دانههایش حسی تازه و متفاوت برانگیزند. اما چنانچه بخواهیم از این وجهه خاص خاویار فاصله بگیریم باید مرواریدهای خاویار را تخمک کامل و بارور نشده ماهیان خاویاری یا همان تاسماهیان بدانیم. البته این دانههای دلچسب زمانی عنوان خاویار را پیدا میکنند که با تلفیق دانش و تجربه متخصصان در مجموعهای عظیم نظیر خانی خاویار فرآوری شوند.
خاویار چه شکلی است؟
خاویار محصولی لوکس و گرانقیمت است که از تخمماهیهای (استورژن) به دست میآید. تخمماهی استورژن اغلب از انواع ماهیهایی مانند فیل ماهی یا همان ماهی بلوگا و ماهی های دیگر مانند ماهی چالباش به دست میآید. خاویار معمولاً به صورت دانههای کوچک با رنگهای مختلف از سفید تا سیاه و گاهی زرد یا قرمز ظاهر میشود. اندازه و رنگ خاویار بستگی به نوع ماهی و عوامل دیگر دارد.
خاویار به عنوان یک مادهی غذایی دلپذیر در غذاهای لوکس شناخته میشود و به عنوان پیشغذایی گرانقیمت و خاص در مجالس و مراسمهای خاص مورد استفاده قرار میگیرد.

انواع خاویار
با اعمال شدن ممنوعیتهای قانونی بر صید ماهیهای خاویاری در زیستگاههای طبیعی، مجموعههای پرورشی تولید خاویار در مناطق مختلف جهان تلاش کردهاند که خلاء آن را در بازار پرطرفدار خاویار پر کنند. اما با توجه به انواع این موجودات، شرایط اقلیمی مناطق مختلف و الزامات رشد آنها، اقسام مختلفی از این محصول تولید و عرضه میشوند. مثلاً ما در خانی خاویار، خاویار بلوگا را محصولی عمدتاً در انحصار ایران میدانیم و توانستهایم شرایط بهینه پرورش آن را فراهم کنیم. با این مقدمه، مهمترین انواع خاویار را میتوانیم به محصولات زیر تقسیم کنیم.
خاویار بری
از انواع پرفروش خاویار در جهان است که از ماهی سیبری به دست میآید. سایز دانههای خاویار بری نسبتاً ریز است و تولید آن حدود 5 سال زمان میبرد. این خاویار را در اروپا بهصورت انبوه تولید میکنند. بری نوتهایی معدنی با ید و آکوردهایی میوهای دارد. رنگ این محصول را باید در بازه قهوهای، خاکستری و سیاه بدانیم و بافت دانههایش نسبتاً سفت است.
خاویار سوروگا
از ماهی اوزون برون به دست میآید، طعمی کرهای و خامهای با نوتهای معدنی پیچیده دارد و رنگ دانههایش معمولاً مشکی و خاکستری است. سوروگای خانی خاویار معمولاً بافتی سفت دارد
خاویار آسترا
آسترا با طعمی آجیلی، کمی شیرین و باطراوت، گروهی متعادل از مزههایی دارد که دریا و گردوی تازه را یادتان میآورند. بازه رنگی این محصول، از قهوهای تیره تا یشم و از کهربایی تیره تا طلایی است و بافت سفتی دارد.
انواع ماهیان خاویاری چه مشخصاتی دارند؟
فیلماهی
- نام علمی: Huso Huso، Beluga
- مشخصات ظاهری: از بزرگترین ماهیهای آب شیرین جهان است که میتواند تا وزن بیش از 3000 پوند (1360 کیلوگرم) رشد کند. معمولاً شکم این ماهی سفید، قسمت بالایی بدن سیاه، خاکستری یا سبز تیره است و پوزه و اطرافش میتواند متمایل به زرد باشد.
- متوسط طول عمر: ماهیان خاویاری بلوگا میتوانند تا 100 سال یا بیشتر عمر کنند، اما اخیراً به دلیل صید بیرویه و شکار غیرقانونی، این مدت کمتر شده است.
- زیست بوم طبیعی ماهی: ماهیان خاویاری بلوگا در سراسر اروپای شرقی و غرب آسیا یافت میشوند؛ اما بیشترین فراوانی آنها در دریای خزر است. با اینکه این ماهیان خاویاری عموماً به عنوان ماهیهای آب شیرین شناخته میشوند، اما از نظر فنی یوری هالین هستند؛ یعنی میتوانند در آبهایی با میزان شوری مختلف رشد کنند.
- طول بدن ماهی: حداکثر 6 متر (19.69 ft.)
- سن بلوغ در محیط طبیعی: این ماهیها برای مدت کوتاهی از عمرشان تولید مثل میکنند؛ طوریکه نرها بین 13 تا 16 سالگی و مادهها بین 16 تا اواسط 20 سالگی به بلوغ جنسی میرسند. شرایط جغرافیایی بر محل لقاح تخمها تأثیر میگذارد و این ماهیها برای تخمریزی ممکن است 100 تا 1000 کیلومتر را طی کنند.
- وضعیت حفاظت: ماهیان خاویاری بلوگا به شدت در معرض خطر انقراض هستند. البته اقداماتی جهت تخمریزی و رهاسازی میلیونها فیلماهی در رودخانهها هر ساله صورت میگیرد. متأسفانه ممنوعیت شکار غیرمجاز تأثیر چندانی نداشته و رهاسازی این سهمیههای پرورشی نیز تمام و کمال رعایت نمیشود.